Kto zapłaci za pracę zdalną?

 Polecamy także: Główny Inspektor Pracy o dylematach pracy zdalnej w planowanych zmianach do Kodeksu pracy>>>

Praca zdalna niebawem znajdzie się w Kodeksie Pracy. Na początku roku poznaliśmy projekt Ministerstwa Pracy, Rozwoju i Technologii, który w maju trafił do konsultacji. Z projektowanych zmian wynika,  że praca w formie zdalnej będzie mogła być świadczona na podstawie:

• uzgodnienia dokonanego między pracownikiem a pracodawcą
• polecenie pracodawcy w wyjątkowych sytuacjach.

W drugim przypadku muszą zostać spełnione określone przesłanki, tj.:

• obowiązywanie stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii
• w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu,
• gdy będzie to niezbędne ze względu na obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Jednym z punktów, który budzi kontrowersje, była kwestia ekwiwalentu wypłacanego pracownikowi za świadczenie pracy zdalnej poza firmą.

– Temat rzeczywiście budzi kontrowersje z uwagi na to, że dotyczy kwestii stricte finansowych. Do tej pory pracodawcy traktowali tzw. home office jako swego rodzaju benefit, który zapewniają pracownikom. Trudno im zatem pogodzić się z dodatkowymi obciążeniami związanymi z takim trybem pracy – uważa Ewa Nowak, marketing manager workwear CEE w CWS, ekspertka Koalicji Bezpieczni w Pracy.

Zdaniem 97% badanych specjalistów i menadżerów bhp w raporcie „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2021”, to pracodawca powinien pokrywać koszty energii i wody w trakcie pracy zdalnej. Tyle samo respondentów badania Koalicji Bezpieczni w Pracy jest zdania, że po stronie firmy znajdować się powinny kwestie kosztów wyposażenia.

– To bardzo skomplikowana kwestia, na wielu poziomach. Przede wszystkim należy zastanowić się, w jaki sposób taki ryczałt miałby być wyliczany. Należałoby przyjąć jakąś odgórną kwotę, przy czym obawiam się, że zarówno jedna jak i druga strona byłaby nieusatysfakcjonowana, ponieważ koszty korzystania z energii i mediów to dość indywidualna sprawa. Na to nakładają się korzyści dla pracowników związane z brakiem kosztów transportu. Dla tych, którzy codziennie podróżowali nawet kilkanaście czy kilkadziesiąt kilometrów autem, są to dość duże oszczędności. Pozostaje również pytanie o rozliczenie podatkowe, ponieważ zwroty za energię, media oraz korzystanie ze sprzętu służbowego może być traktowane jako przychód i podlegać opodatkowaniu – mówi Elżbieta Rogowska, wiceprezes ds. operacyjnych PW Krystian, ekspertka Koalicji Bezpieczni w Pracy.

Kolejną skomplikowaną kwestią, przed którą stoi ustawodawca, jest rozwiązanie kwestii odpowiedzialności za bezpieczeństwo i wypadek przy pracy podczas home office. Większość specjalistów bhp pytana o kwestię odpowiedzialności za wypadek przy pracy zdalnej odpowiada, że powinien ją ponosić pracownik (56%). Jednocześnie 57% respondentów badania jest zdania, że jedynie pracownik odpowiada za bezpieczeństwo podczas zdalnego trybu pracy.

– Takie wyniki świadczą o tym, że pracodawcy widzą istotną trudność w możliwości weryfikacji i kontroli procedur bezpieczeństwa oraz ergonomii stanowiska pracy podczas home office. Z drugiej strony przesunięcie całej odpowiedzialności na pracownika stanowiłoby niezwykły precedens, ponieważ w zwykłym, stacjonarnym trybie pracy cała odpowiedzialność za zapewnienie bezpiecznych warunków spoczywa na pracodawcy  – mówi Ewa Gawrysiak, Sales and End User Marketing Manager w TenCate Protective Fabrics, ekspertka Koalicji Bezpieczni w Pracy. – Z odpowiedzialnością za wykonywanie zadań w trybie zdalnym wiąże się kwestia choćby odszkodowania za wypadek przy pracy, kto i na jakich zasadach miałby je wypłacać. Tu musimy uzbroić się w cierpliwość i poczekać na ostateczny kształt ustawy – dodaje.

Badanie Koalicji Bezpieczni w Pracy „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2021. Rola i wizerunek służb bhp” zostało przeprowadzone przez agencję SW Reaserch w lipcu i sierpniu 2021 r. na grupie 240 specjalistów i menadżerów bhp metodą CATI (badanie ilościowe).