Podstawowe oświetlenie w pomieszczeniach pracy
Jakie są rodzaje oświetlenia podstawowego? Jakie oświetlenie należy stosować w pomieszczeniach pracy? Jakie są wymogi dotyczące minimalnego natężenie oświetlenia podstawowego?
Oświetlenie podstawowe w pomieszczeniach pracy dzieli się na:
- ogólne - oświetlenie przestrzeni bez uwzględniania szczególnych wymagań dotyczących niektórych jej części (zalecane jest stosowanie oświetlenia ogólnego),
- miejscowe - oświetlenie niektórych części przestrzeni (np. miejsc pracy z uwzględnieniem szczególnych potrzeb oświetleniowych w celu zwiększenia natężenia oświetlenia),
- złożone - oświetlenie składające się z oświetlenia ogólnego i oświetlenia miejscowego.
W pomieszczeniach pracy stosuje się w zasadzie oświetlenie ogólne i oświetlenie złożone.
Zalecane jest stosowanie oświetlenia ogólnego lub złożonego w zakresie 200-750 lx, a samego złożonego - powyżej 750 lx. Przy stosowaniu oświetlenia złożonego natężenie oświetlenia ogólnego w pomieszczeniu powinno stanowić co najmniej 1/5 natężenia oświetlenia złożonego. Przykładowo, w pomieszczeniu obsługi samochodów na stołach warsztatowych natężenie oświetlenia złożonego wynosi 500 lx. Dlatego natężenie oświetlenia ogólnego w tym pomieszczeniu nie może być mniejsze niż 100 lx. Natężenie oświetlenia jest mierzone w luksach (lx). Jest ono jednym z podstawowych kryteriów oceny oświetlenia elektrycznego. Eksploatacyjne natężenie oświetlenia to wartość, od której nie może być mniejsza wartość średniego natężenia oświetlenia, na określonej powierzchni. Zalecana skala stopniowania natężenia oświetlenia w lx to 20, 30, 50, 75, 100, 150, 200, 300, 500, 750, 1 000, 1 500, 2 000, 3 000 i 5 000.
W miejscach stałego pobytu ludzi eksploatacyjne natężenie oświetlenia nie powinno być mniejsze niż 200 lx.
Przykłady
Oto przykładowe eksploatacyjne natężenie oświetlenia w niektórych pomieszczeniach i przy niektórych urządzeniach oraz czynnościach (w lx):
- szatnie, umywalnie, łazienki i toalety - 200,
- schody, ruchome schody i chodniki - 150,
- warsztaty elektroniczne, sprawdzanie i regulacja - 1 500,
- spawanie - 300,
- zgrubna i średnia obróbka skrawaniem - 300,
- precyzyjna obróbka skrawaniem i szlifowanie - 500,
- wykonywanie narzędzi - 750,
- typowe prace introligatorskie - 500,
- grawerowanie w stali i w miedzi - 2 000,
- obróbka drewna (pilarki trakowe) - 300,
- praca przy maszynach do obróbki drewna - 500,
- strefy sprzedaży w sklepie - 300,
- strefa kasy w sklepie - 500,
- sala operacyjna w szpitalu - 1 000.
Natężenie oświetlenia w polu bezpośredniego otoczenia miejsca pracy
Bezpośrednie otoczenie miejsca pracy, to pas o szerokości co najmniej 0,5 m otaczający miejsce pracy. Natężenie oświetlenia w polu bezpośredniego otoczenia może być niższe niż natężenie oświetlenia w polu zadania, jednak nie może być niższe niż następujące wartości:
- natężenie oświetlenia w polu zadania ≥ 750 lx, natężenie oświetlenia w polu bezpośredniego otoczenia 500 lx,
- natężenie oświetlenia w polu zadania 500 lx, natężenie oświetlenia w polu bezpośredniego otoczenia 300 lx,
- natężenie oświetlenia w polu zadania 300 lx, natężenie oświetlenia w polu bezpośredniego otoczenia 200 lx,
- natężenie oświetlenia w polu zadania ≤ 200 lx.
§ 26 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650)
§ 59 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r. nr 75, poz. 690)
Polska Norma PN-EN 12464-1:2004 Światło i oświetlenie - Oświetlenie miejsc pracy - Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach
Jerzy Wroński
specjalista i rzeczoznawca ds. bhp,
były zastępca Głównego Inspektora Pracy
Specjalista i rzeczoznawca ds. bhp, emerytowany zastępca Głównego Inspektora Pracy
Inne artykuły w kategorii Warunki pracy
Powiązane treści
Poradnia 48 Portalu BHP
Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.

Popularne
Badania kontrolne w trakcie zwolnienia lekarskiego »
Zmiany w medycynie pracy od 2025 r.: Dodatkowe profilaktyczne badania lekarskie pracowników. »
Ile minut trwa przerwa w pracy pracownicy w ciąży pracującej przy komputerze? »
Wskazówki, jak przechowywać butle z gazami? »
Rodzaje pracy: praca fizyczna a praca umysłowa »

Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.