Za naruszenie jakich obowiązków pracowniczych służba BHP może wnioskować o karę porządkową dla pracownika?

Przestrzegania przepisów BHP należy do podstawowych obowiązków każdego pracownika. Jest to obowiązek, który wpisuje się w szeroko pojętą organizację i porządek w procesie pracy. W sytuacji gdy pracownicy naruszają obowiązki dotyczące organizacji pracy, w tym przepisy BHP, pracodawca powinien reagować. Możliwości jest kilka:

• rozmowa dyscyplinująca,

• nałożenie kary porządkowej,

• w skrajnych przypadkach zakończenie współpracy, jeżeli doszło do naruszeń szczególnie ciężkiego kalibru, a pracownik nie mając sobie nic do zarzucenia i nie rokuje szans na poprawę.

Aby pracodawca mógł uruchomić procedurę nałożenia kary porządkowej informacja o naruszeniu porządkowym musi do niego dotrzeć. W szczególności źródłem takiej informacji może być zawiadomienie pochodzące od:

• służby BHP,

• pracownika wykonującego zadania służby BHP zatrudnionego przy innej pracy,

• specjalisty zewnętrznego.

Należy pamiętać, że przepisy o pracowniczej odpowiedzialności porządkowej odwołują się do nieprzestrzegania przez pracownika:

• ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,

• przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

• przepisów przeciwpożarowych,

• przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Pozostały katalog naruszeń to:

• opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia,

• stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości albo w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu

• spożywanie alkoholu lub zażywanie środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy.

Z przepisów rozporządzenia w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy wynika, że służba BHP jest uprawniona do wnioskowania, do pracodawcy, o zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracowników odpowiedzialnych za zaniedbanie obowiązków w zakresie BHP. Uwzględniając powyższe trzeba podkreślić, że nie każde przewinienie – nawet zauważone przez pracownika służby BHP – będzie mogło być przedmiotem wniosku o nałożenie kary porządkowej. Co ciekawe, przepisy o pracowniczej odpowiedzialności wyraźniej odróżniają naruszenia przepisów BHP od przykładowo naruszenia zasady trzeźwości.

Powstaje istotna dla praktyki wątpliwość: czy pracownik służby BHP ma prawo wnioskować o nałożenie kary porządkowej, w sytuacji gdy badanie trzeźwości lub na okoliczność substancji działających podobnie do alkoholu, wykaże pozytywny wynik?

Niezależnie od tego, że przepisy o pracowniczej odpowiedzialności porządkowej rozdzielają naruszenia z zakresu BHP od naruszeń dotyczących trzeźwości, pracownik służby BHP ma prawo wnioskować o nałożenie kary porządkowej. Szczególnie w sytuacji, gdy pracownik naruszy zasady gotowości do wykonywania pracy – gotowości fizycznej i psychicznej. Naruszenie zasady trzeźwości, jak i stosowanie substancji działających podobnie do alkoholu, z całą pewnością ma bowiem wpływ na bezpieczeństwo procesu pracy.

Tak więc, pracodawca nie powinien odrzucić wniosku pracownika służby BHP powołując się na to, że rozporządzenie w sprawie służby BHP uprawnia pracowników służby do występowania z wnioskami o zastosowanie kar tylko w stosunku do pracowników odpowiedzialnych za zaniedbanie obowiązków w zakresie BHP. Odrębną kwestią jest podjęcie ostatecznej decyzji o zastosowaniu kary. Wniosek pracownika służby BHP, o ukaranie, nie jest bowiem dla pracodawcy bezwzględnie wiążący.