3 typy obuwia o właściwościach ochronnych

Otóż wszystkie 3 typy obuwia, tj. obuwie bezpieczne, obuwie ochronne i zawodowe, zaliczane są do środków ochrony indywidualnej, gdyż są one przeznaczone do ochrony stóp lub stóp i nóg użytkownika przed urazami, które mogą wystąpić podczas wypadków przy pracy. Warto podkreślić, że nie należy mylić obuwia zawodowego z obuwiem roboczym, co czasem się zdarza z uwagi na stosowane nazwy obuwia. Zatem pod przyjętym dotąd terminem „obuwie ochronne” należy obecnie rozumieć tak naprawdę wszystkie 3 wymienione typy obuwia.

W jakim celu wprowadzono zatem rozróżnienie pomiędzy wspomnianymi trzema typami obuwia nazywanego dotąd po prostu ochronnym? Jaka jest różnica pomiędzy obuwiem bezpiecznym, ochronnym i zawodowym?

Kwestią dyskusyjną może być cel dokonania takiego podziału obuwia. Dla jednych wytłumaczeniem będzie pewne uporządkowanie terminologii, ułatwienie doboru obuwia charakteryzującego się odpowiednimi parametrami ochronnymi. Z kolei inne osoby będą zapewne twierdziły, że jest wręcz odwrotnie, że wprowadzenie tych terminów spowodowało wiele niejasności i wątpliwości. Bez względu jednak na to, czy znajdziemy właściwą odpowiedź na zadane pytanie i czy wprowadzony podział obuwia uważamy za uzasadniony, czy nie – fakt pozostaje faktem – na rynku środków ochrony indywidualnej istnieją 3 typy obuwia o właściwościach ochronnych.

Wracając do różnic pomiędzy omawianymi typami obuwia – obuwie bezpieczne i ochronne to obuwie, które zapewnia ochronę palców stopy przed uderzeniem i ściskaniem z określoną energią, różną w przypadku obydwu typów obuwia. Ochrona ta jest realizowana poprzez

umieszczenie w obuwiu tzw. podnosków, które również dzielą się na bezpieczne i ochronne, w myśl analogicznej reguły. Podnoski mogą być wykonane z metali, stali, aluminium lub z innych materiałów, takich jak tworzywa sztuczne, polimery (np. polikarbon) lub kompozyty.

Obuwie bezpieczne zapewnia większy poziom ochrony palców stopy, gdyż jest wyposażone w podnoski bezpieczne, które podczas badań są uderzane z większą energią i ściskane pod większym obciążeniem, niż to następuje w przypadku obuwia ochronnego. Z kolei obuwie zawodowe nie zapewnia tego rodzaju ochrony.

Kolejną różnicą pomiędzy obuwiem bezpiecznym, ochronnym i zawodowym jest możliwość zapewnienia ochrony śródstopia przed uderzeniem. Jest to właściwość dodatkowa, którą charakteryzuje się obuwie bezpieczne i ochronne, podczas gdy nie określono takich wymagań ani w grupie wymagań podstawowych, ani dodatkowych dla obuwia zawodowego. Podobna sytuacja następuje w odniesieniu do odporności wierzchu na przecięcie. W zależności zatem od tego, czy i jaka jest wymagana ochrona palców stopy oraz czy wymagana jest odporność śródstopia na uderzenie i odporność wierzchu obuwia na przecięcie, należy dokonywać wyboru pomiędzy wspomnianymi trzema typami obuwia.

Należałoby w tym miejscu wspomnieć jeszcze o różnych konstrukcjach obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego. Wszystkie 3 typy obuwia mogą być wykonane jako obuwie tzw. klasyfikacji I, czyli jako obuwie ze skóry i innych materiałów, z wyłączeniem obuwia całogumowego i całotworzywowego oraz jako obuwie klasyfikacji II – czyli obuwie całogumowe i całotworzywowe. Poza tym obuwie może zapewniać ochronę różnej części kończyny dolnej, np. tylko stopy lub też stopy i części nogi, dlatego różna będzie jego konstrukcja. Dostępne są następujące modele obuwia, tj.: obuwie z niską cholewką, trzewiki (z cholewką zakrywającą kostkę), buty do połowy łydki, buty do kolan, buty z przedłużoną cholewką (powyżej kolana).

Agnieszka Stefko

Centralny Instytut Ochrony Pracy

– Państwowy Instytut Badawczy