Będą nowe przepisy dotyczące bhp przy urządzeniach energetycznych.

Nowe rozporządzenie Ministra Energii z 28 sierpnia 2019 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych w stosunku do obowiązującego rozporządzenia Ministra Gospodarki z 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa  i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych ma na celu:

-        ujednolicenie definicji pojęć używanych w energetyce zarówno w obszarze organizacji prac jak i w sferze eksploatacji urządzeń energetycznych (doprecyzowano definicję urządzeń energetycznych, prac eksploatacyjnych oraz dodano nowe, m. in.: prac pomocniczych przy urządzeniach energetycznych, poleceniodawcy, koordynującego, dopuszczającego, kierującego zespołem),

-        określenie czytelnych kryteriów w zakresie tworzenia zasad eksploatacji urządzeń energetycznych,

-        opracowanie podstawowych wytycznych w odniesieniu do organizacji prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych.

Pojawiają się nowe definicje pojęć

Nowe rozporządzenie w sprawie bhp przy urządzeniach energetycznych doprecyzowuje definicję urządzenia energetycznego. Ponieważ u przemysłowych odbiorców energii wstępują powtarzalne problemy ze zdefiniowaniem granicy urządzenia energetycznego oraz odbiornika energii. Skutkiem tego jest często brak opracowanej instrukcji eksploatacji urządzeń lub nieprawidłowym opracowaniem procedury eksploatacji. 

W myśl nowej definicji:

• urządzenia energetyczne to urządzenia, instalacje i sieci, w rozumieniu przepisów prawa energetycznego, stosowane w technicznych procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw lub energii;
• urządzenia energetyczne powszechnego użytku to urządzenia energetyczne przeznaczone na indywidualne potrzeby ludności lub używane w gospodarstwach domowych.

W nowym rozporządzeniu ponownie zdefiniowane zostało również pojęcie prac eksploatacyjnych. Są to prace wykonywane przy urządzeniach energetycznych z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i wymagań ochrony środowiska w zakresie:

1. obsługi, mające wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń energetycznych,
2. konserwacji, związane z zabezpieczeniem i utrzymaniem wymaganego stanu technicznego urządzeń energetycznych,
3. remontów urządzeń energetycznych związanych z usuwaniem usterek i awarii, w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego,
4. montażu, niezbędne do instalowania i przyłączania urządzeń energetycznych,
5. kontrolno-pomiarowym, niezbędne do dokonania oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej urządzeń energetycznych.

Ponadto w nowym rozporządzeniu zdefiniowane zostały także pojęcia osób funkcyjnych występujących w strukturze organizacji bezpiecznej pracy w energetyce:

• osoba uprawniona,
• osoba upoważniona,
• poleceniodawca,
• koordynujący,
• dopuszczający,
• kierujący zespołem.

Koniec problemu dotyczącego kwalifikacji osób wykonujących prace eksploatacyjne.

W związku z efektami prowadzonych przez PIP (w latach 2014-2015) kontroli u odbiorców energii elektrycznej przyłączonych bezpośrednio do sieci dystrybucji energii elektrycznej określone zostały przypadki pozwalające na dopuszczenie do wykonywania prac eksploatacyjnych przy urządzeniach energetycznych osoby niebędące osobami uprawnionymi.

W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono powtarzalne problemy w obszarze organizacji prac wykonywanych przy urządzeniach energetycznych, dotyczące kwalifikacji osób wykonujących prace eksploatacyjne przy urządzeniach energetycznych. Dlatego też w nowym rozporządzeniu nastąpiła zmiana treści § 6 obecnie obowiązującego rozporządzenia. Określone zostały przypadki, kiedy i na jakich warunkach będzie możliwe dopuszczenie do wykonywania prac pomocniczych przy urządzeniach energetycznych nie będących pracami eksploatacyjnymi, do wykonywania, których nie jest wymagane posiadanie kwalifikacji, przez osoby niekwalifikowane pod odpowiednim nadzorem, w celu zapewnienia bezpieczeństwa tych osób.

Konieczność nowelizacji w tym zakresie wynika z tego, że w obecnym stanie prawnym cały zespół pracowników wykonujących prace przy urządzeniach energetycznych musi być kwalifikowany i upoważniony przez pracodawcę, co w konsekwencji skutkuje tym, że osoby wykonujące prace pomocnicze przy urządzeniach energetycznych muszą również posiadać niezbędne kwalifikacje.

Będą jasne zasady użytkowania sprzętu do uziemiania lub zwierania oraz sprzętu elektroizolacyjnego.

Także w związku z kontrolami PIP, które również wykazały powtarzalne nieprawidłowości w zakresie stosowania sprzętu do uziemiania lub zwierania oraz sprzętu izolacyjnego bez ważnych prób okresowych, umieszczono w treści nowego rozporządzenia przepisy precyzujące wymagania w zakresie zasad gospodarki oraz użytkowania sprzętu do uziemiania lub zwierania oraz sprzętu elektroizolacyjnego.

Uziemienie urządzeń lokalizuje się tak, aby praca była wykonywana w strefie ograniczonej uziemieniami i co najmniej jedno uziemienie było widoczne z miejsca wykonywania pracy. Trzeba jednak będzie pamiętać o zastrzeżeniu, że prace eksploatacyjne przy urządzeniach elektroenergetycznych mogą być wykonywane:

• przy wyłączonym napięciu.

Jeżeli nie jest możliwe uziemienie urządzeń w sposób wyżej określony, stosuje się inne dodatkowe środki techniczne lub organizacyjne, zapewniające bezpieczeństwo prowadzenia prac określone w instrukcji eksploatacji.

Jeszcze jest czas na dostosowanie się do nowych przepisów

Trzeba wyjaśnić, że choć nowe przepisy zostały już uchwalone i podane do wiadomości – opublikowane w Dz.U. z 2019 r., poz. 1830 – to jeszcze nie zaczęły obowiązywać. Rozporządzenie wchodzi bowiem w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, a zatem 26 marca 2020 r. Jednocześnie do tego czasu funkcjonować będzie dotychczasowe rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. poz. 492).