Poprawki Senatu do ustawy o sygnalistach.

Choć do 17 grudnia 2021 r. powinna nastąpić implementacja przepisów dyrektywy UE sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE do systemu polskiego, to nadal czekamy na krajowe przepisy w tym zakresie. Pozytywne jest to, że prace legislacyjne w zakresie polskiej ustawy o ochronie sygnalistów są zaawansowane.

5 czerwca 2024 r. Senat z 5 poprawkami przyjął projekt ustawy o sygnalistach. Pierwsza i najistotniejsza z nich dla pracodawców, ma na celu usunięcie prawa pracy z katalogu naruszeń prawa, które mogą zostać zgłoszone lub ujawnione publicznie przez sygnalistę.

Jeżeli poprawka ta zostanie zaakceptowana przez Sejm naruszenie prawa – w rozumieniu przepisów o sygnalistach – będą stanowiły działania lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa, dotyczące:

• korupcji;

• zamówień publicznych;

• usług, produktów i rynków finansowych;

• przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;

• bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami;

• bezpieczeństwa transportu;

• ochrony środowiska;

• ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego;

• bezpieczeństwa żywności i pasz;

• zdrowia i dobrostanu zwierząt;

• zdrowia publicznego;

• ochrony konsumentów;

• ochrony prywatności i danych osobowych;

• bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych;

• interesów finansowych Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej;

• rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publicznoprawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych;

• konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela – występujące w stosunkach jednostki z organami władzy publicznej i niezwiązane z dziedzinami wskazanymi wyżej.

Ponadto podmiot zatrudniający, w ramach procedury zgłoszeń wewnętrznych, będzie mógł także przewidzieć możliwość zgłaszania informacji o naruszeniach dotyczących obowiązujących w tym podmiocie regulacji wewnętrznych lub standardów etycznych, które zostały ustanowione przez podmiot prawny na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego i pozostają z nimi zgodne.

Natomiast kolejna z senackich poprawek przyznaje sygnaliście nieodpłatną pomoc prawną i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, także wówczas, gdy jest on w stanie ponieść koszty odpłatnej pomocy prawnej. Pozostałe poprawki mają charakter legislacyjny.

Teraz ustawa wróci do Sejmu, który zdecyduje o ostatecznym kształcie nowych przepisów. Posłowie zajmą się uchwalonymi przez Senat poprawkami na posiedzeniu, które odbędzie się w dniach 12-14 czerwca br. Wówczas poznamy też ostateczny kształt ustawy o ochronie sygnalistów, który zostanie przedstawiony Prezydentowi do podpisu.