Propozycja zmian w Kodeksie pracy – nowy wykaz prac wzbronionych kobietom

Obecnie, zgodnie z aktualnie obowiązującym art. 176 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.; dalej: kp) nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia (zdanie drugie art. 176 upoważnia Radę Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia wykazu takich prac).

Komisja Europejska zgłosiła zastrzeżenia do art. 176 kp, uznawszy, że jego postanowienia są niezgodne z postanowieniami dyrektywy 2002/73/WE zmieniającej dyrektywę Rady 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy. W związku z wejściem w życie dyrektywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy została uchylona dyrektywa 76/207/EWG zmieniona dyrektywą 2002/73/WE. Dyrektywa 2006/54/WE konsoliduje prawo UE w zakresie równego traktowania, upraszczając przepisy zawarte w dotychczasowych dyrektywach, w tym w dyrektywie 76/207/EWG zmienionej dyrektywą 2002/73/WE.

W celu właściwego dostosowania polskiego prawa do postanowień dyrektywy 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy niezbędna jest zmiana treści art. 176 kp w kierunku wyraźnego objęcia nim kobiet w ciąży i karmiących piersią. Dotyczy to również zawartego w tym artykule upoważnienia do wydania rozporządzenia określającego wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, przy których nie wolno zatrudniać kobiet.

Zgodnie z projektowanym § 1 art. 176 kp przewiduje się, że kobiety (wszystkie) nie będą mogły wykonywać prac związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym (w tym przy ręcznym transporcie ciężarów) mogących stwarzać zagrożenia dla zdrowia, a dodatkowo kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie będą mogły wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.

Proponowana treść art. 176 § 1 kp:

Kobiety nie mogą wykonywać prac związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, mogących stwarzać zagrożenia dla ich zdrowia. Kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.

Proponuje się również dodać § 2, który doprecyzowuje upoważnienie dla Rady Ministrów do określenia, w drodze rozporządzenia, wykazu obejmującego:

• prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów, mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia kobiet,

• prace mogące mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią ze względu na sposób i warunki wykonywania tych prac, z uwzględnieniem rodzajów czynników środowiska pracy i poziomu ich występowania.

Proponowana treść art. 176 § 2 kp:

Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz prac, o których mowa w § 1, obejmujący:

1. prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia kobiet,

2. prace mogące mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią ze względu na sposób i warunki wykonywania tych prac, z uwzględnieniem rodzajów czynników środowiska pracy i poziomu ich występowania

– kierując się aktualną wiedzą na temat wpływu warunków wykonywania pracy i czynników środowiska pracy na zdrowie kobiet, przebieg ciąży i karmienie dziecka piersią.

Przy określaniu wykazu powinna być wykorzystana wiedza na temat wpływu warunków wykonywania pracy i czynników środowiska pracy na zdrowie kobiet, przebieg ciąży i karmienie dziecka piersią.

Konsekwencją wprowadzenia zmian w art. 176 kp będzie zmiana ustawy z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz.U. z 2010 r. nr 90, poz. 593 ze zm.). W projektowanej zmianie ustawy przewiduje się, że żołnierzowi zawodowemu – kobiecie będącej w ciąży lub karmiącej dziecko piersią – nie powierza się wykonywania zadań służbowych uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 176 § 2 kp.