ZUS o dofinansowaniu działań poprawiających warunki pracy

W ramach działań prewencji wypadkowej ZUS prowadzi programy wpierania poprawy warunków pracy. Jednym z takich programów jest program dofinansowania działań/projektów podejmowanych przez płatników składek na ubezpieczenie wypadkowe, których celem jest:

• poprawa bezpieczeństwa i higieny pracy,
• zmniejszenie zagrożenia wypadkami przy pracy lub chorobami zawodowymi,
• zredukowanie niekorzystnego oddziaływania czynników ryzyka, które powinno dotyczyć przynajmniej jednego z parametrów charakteryzujących warunki pracy, takich jak: hałas, wibracje, czynniki chemiczne, czynniki biologiczne, bezpieczeństwo techniczne, obciążenie wysiłkiem, promieniowanie jonizujące i niejonizujące, oświetlenie, mikroklimat, zapylenie.

Jak podaje ZUS do 31 lipca 2015 r. przyjął 1 546 wniosków, na łączną kwotę dofinansowania 132 060 018,56 zł. Największym zainteresowaniem programem dofinansowania cieszy się w województwie wielkopolskim. Z tego właśnie województwa wpłynęła największa liczba wniosków – 316 wniosków.

Ponadto z programu dofinansowania płatnicy składek chcieli licznie skorzystać również w województwie:

• śląskim – 223 wnioski,
• mazowieckim – 136 wniosków,
• małopolskim – 135 wniosków. 

Dofinansowaniu podlegają projekty:

• doradcze,
• inwestycyjne,
• inwestycyjno-doradcze.

Projekty doradcze dotyczą poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy i związane są z oceną ryzyka zawodowego, wprowadzaniem procedur bezpiecznej pracy oraz planowaniem i monitorowaniem działań prewencyjnych w zakresie BHP. Swoim zakresem mogą obejmować:

a) identyfikację zagrożeń w miejscy pracy i ocenę ryzyka zawodowego związanego z tymi zagrożeniami,
b) wykonanie pomiarów stężeń i natężeń szkodliwych czynników, występujących w miejscu pracy, takich jak:

• czynniki fizyczne (hałas, ogólne i miejscowe drgania, pole i promieniowanie elektromagnetyczne, promieniowanie optyczne, mikroklimat, itp.),
• czynniki chemiczne i pyły,
• czynniki uciążliwe (oświetlenie, nadmierne obciążenie wysiłkiem fizycznym dynamicznym i/lub statycznym, itp.),
• czynniki biologiczne,

c) dokonanie doboru środków ochrony indywidualnej do zidentyfikowanych zagrożeń (bez uwzględniania kosztów zakupu tych środków),
d) przeprowadzenie analizy i oceny ergonomiczności miejsc pracy, przy czym doradztwo w tym zakresie musi bezpośrednio oddziaływać na poprawę ergonomii stanowisk pracy,
e) wykonanie oceny bezpieczeństwa maszyn i instalacji technicznych,
f) opracowanie projektów technicznych środków ochrony zbiorowej,
g) opracowanie projektów technicznych instalacji sprzętu ochronnego na stanowiskach pracy.

Natomiast projekty inwestycyjne dotyczą bezpieczeństwa technicznego i związane są z rozwojem, modyfikacją i usprawnieniem stanu technicznego maszyn, urządzeń oraz systemów i środków ochrony indywidualnej. Swoim zakresem mogą obejmować:

• zakup i instalację osłon w niebezpiecznych strefach maszyn i urządzeń (stałe, ruchome, blokujące i blokujące z urządzeniem ryglującym, sterujące, itp.),
• zakup i instalację optoelektrycznych urządzeń ochronnych (kurtyny świetlne, skanery laserowe, itp.),
• zakup i instalację urządzeń ochronnych czułych na nacisk (maty, podłogi, obrzeża, krawędzie, itp.),
• zakup i instalację elementów systemów sterowania realizujących funkcje bezpieczeństwa (oburęczne urządzenia sterujące, urządzenia blokujące zezwalające, wyłączniki krańcowe, urządzenia sterujące krokowe, urządzenia wyłączania awaryjnego – odnoszące się bezpośrednio do maszyn, itp.),
• zakup i instalację kabin i obudów dźwiękoizolacyjnych lub dźwiękochłonno-izolacyjnych,
• zakup i instalację obudów, osłon i ekranów chroniących przed promieniowaniem optycznym, hałasem oraz polami elektromagnetycznymi, itp.,
• zakup i instalację tłumików akustycznych oraz materiałów i ustrojów dźwiękochłonnych,
• zakup i instalację wyrobów i ustrojów przeciwdrganiowych (wibroizolatory, amortyzatory, itp.),
• zakup i instalację neutralizatorów elektryczności statycznej,
• zakup i instalację urządzeń oczyszczających i uzdatniających powietrze (filtry, filtropochłaniacze, itp.),
• zakup i instalację urządzeń i elementów wentylacji miejscowej wywiewnej oraz nawiewnej (obudowy, okapy, ssawki, itp.),
• zakup i instalację urządzeń i elementów wentylacji ogólnej nawiewnowywiewnej,
• zakup i instalację urządzeń i elementów sygnalizacji, ostrzegania i informacji o zagrożeniach – odnoszące się bezpośrednio do maszyn,
• zakup i instalację urządzeń służących poprawie bezpieczeństwa pracy na wysokości (podesty, platformy, podnośniki, z wyłączeniem rusztowań i urządzeń samojezdnych),
• zakup i instalację urządzeń służących ograniczeniu obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego przy pracach ręcznych związanych z przemieszczaniem ciężkich ładunków (z wyłączeniem samojezdnych wózków widłowych i innych urządzeń samojezdnych),
• zakup i instalację urządzeń służących poprawie bezpieczeństwa pracy w przypadku narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne,
• zakup środków ochrony indywidualne,

• modernizację linii technologicznej, mającej na celu poprawę bezpieczeństwa pracy.

Wnioski o dofinansowanie projektu są przyjmowane w trybie ciągłym. Co oznacza, że można złożyć je w każdej chwili. Natomiast procedura dofinansowania wygląda następująco:

1. Złożenie przez przedsiębiorcę do ZUS wniosku o udzielenie dofinansowania projektu dotyczącego utrzymania zdolności pracowników do pracy przez cały okres aktywności zawodowej;
2. Ocena przez ZUS wniosku pod względem formalnym;
3. Ocena merytoryczna przez eksperta z dziedziny, która ma być przedmiotem działań naprawczych i prewencyjnych;
4. Podpisanie pomiędzy ZUS a Wnioskodawcą umowy o dofinansowanie realizacji projektu, w przypadku pozytywnej oceny wniosku;
5. Przekazanie pierwszej transzy dofinansowania na konto Wnioskodawcy – w ciągu 14 dni od podpisania umowy;
6. Odbiór zrealizowanego projektu przez eksperta;
7. Wypłata drugiej transzy dofinansowania – w ciągu 30 dni od odbioru projektu.

Trzeba zaznaczyć, że program dofinansowania adresowany jest do wszystkich płatników składek na ubezpieczenie wypadkowe, z terenu całej Polski.

Jak podkreśla ZUS program dofinansowania określa 12 obszarów technicznych, w ramach których mogą być realizowane projekty. Obszary te dotyczą:

1. bezpieczeństwa instalacji technicznych, maszyn i urządzeń;
2. optoelektronicznych, czułych na nacisk i in. urządzeń ochronnych oraz systemów sterowania realizujących funkcje bezpieczeństwa;
3. ekranów akustycznych, kabin i obudów dźwiękoizolacyjnych lub dźwiękochłonno–izolacyjnych, tłumików akustycznych oraz materiałów i ustrojów dźwiękochłonnych;
4. wyrobów i ustrojów przeciwdrganiowych;
5. oświetlenia stanowisk i miejsc pracy; obudów, osłon i ekranów chroniących przed promieniowaniem optycznym;
6. osłon i ekranów chroniących przed polami elektromagnetycznymi, neutralizatorów elektryczności statycznej;
7. sprzętu i urządzeń służących poprawie bezpieczeństwa pracy na wysokości (z wyłączeniem rusztowań);
8. urządzeń oczyszczających i uzdatniających powietrze, urządzeń i elementów wentylacji nawiewnej oraz miejscowej wywiewnej oraz nawiewnej, urządzeń i elementów wentylacji ogólnej nawiewno-wywiewnej;
9. sprzętu i urządzeń służących ograniczeniu obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego przy pracach ręcznych związanych z przemieszczaniem ciężkich ładunków;
10. sprzętu i urządzeń służących poprawie bezpieczeństwa pracy w przypadku narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne;
11. środków ochrony indywidualnej;
12. technicznych środków ochrony zbiorowej.

Oprócz programów dofinansowania ZUS prowadzi bezpłatne szkolenia dla pracodawców lub osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pracy w przedsiębiorstwie. W latach 2003–2014 Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził łącznie ponad 1 900 szkoleń, w których uczestniczyło ponad 52 000 osób. W roku 2014 w szkoleniach uczestniczyło 9 801 osób.

W roku obecnym ZUS zaplanował zorganizowanie szkoleń dla przedsiębiorców dotyczącej m.in. tematyki:

• Stres w pracy oraz jego wpływ na występowanie wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
• Psychologia transportu oraz kultura bezpieczeństwa w sektorze transportu drogowego, ze szczególnym uwzględnieniem transportu publicznego.
• Zagrożenia hałasem pracowników edukacyjnych (nauczycieli, wykładowców) i metody jego ograniczania.
• Zasady doboru i prawidłowego użytkowania środków ochrony indywidualnej słuchu.
• Ocena ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na substancje chemiczne i ich mieszaniny.
• Zasady bezpiecznej eksploatacji maszyn i urządzeń.
• Nanomateriały w środowisku pracy – charakterystyka zagrożeń, ocena narażenia i ryzyka zawodowego.
• Szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy – charakterystyka, kontrola i ocena narażenia.
• Zasady doboru środków ochrony indywidualnej do zagrożeń przed czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi występującymi na stanowiskach pracy wraz z metodami oceny stanu technicznego ochron po ich użytkowaniu.
• Zagrożenia elektromagnetyczne w placówkach ochrony zdrowia.
• Źródła pól elektromagnetycznych i zagrożenia związane z ich eksploatacją dotyczące pracowników różnych sekcji gospodarki narodowej.
• Zagrożenia czynnikami środowiska pracy podczas prac wykończeniowych w budownictwie.
• Ocena ryzyka oraz metody zapobiegania zagrożeniom zdrowia pracowników zatrudnionych w warunkach mikroklimatu gorącego i zimnego.
• Zagrożenie hałasem niskoczęstotliwościowym kierowców środków transportu drogowego (wpływ hałasu na człowieka, źródła hałasu, emisja i propagacja hałasu, poziomy dopuszczalne hałasu, zabezpieczenia przeciwhałasowe).
• Użytkowanie mobilnych maszyn do robót ziemnych w aspekcie prewencji i zagrożeń zawodowych (możliwości i ograniczenia).