Ile powinna trwać przerwa w pracy przed komputerem pracownicy w ciąży?

Od 1 maja 2017 r. istnieje możliwość powierzania pracy przy komputerze pracownicy w ciąży w pełnym wymiarze czasu pracy z zastrzeżeniem, że czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 minut, po którym to czasie powinna nastąpić co najmniej 10-minutowa przerwa, wliczana do czasu pracy.

Z przepisów rozporządzenia w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe wynika, iż rolą pracodawcy jest zapewnienie pracownikom łączenie w sposób naprzemienny pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała – przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Alternatywnym rozwiązaniem jest zapewnienie 5 minutowej przerwy, wliczanej do czasu pracy – po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Uwzględniając powyższe rozwiązania organizacyjne mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa pracy przed komputerem pracodawca może mieć uzasadnione wątpliwości:

• czy pracownica w ciąży ma prawo tylko do 10 minutowej przerwy wynikającej z rozporządzenia w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży?
• czy jest uprawniona również do 5 minutowej przerwy jaką powinien mieć każdy pracownik, w przypadku braku możliwości powierzenia innej pracy, niezwiązanej z obsługą monitora ekranowego?

Odnosząc się do powyższej wątpliwości, w braku odmiennej regulacji, należy uznać, że przepis rozporządzenia w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży nakładający obowiązek udzielania 10 minutowych przerw w pracy po 50 minutowej pracy związanej z obsługą monitora jest przepisem szczególnym względem stosowanej wobec ogółu pracowników normy w zakresie stosowania co najmniej 5 minutowych przerw po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Przyjmując założenie, że regulacja rozporządzenia w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży jest szczególna względem przepisów rozporządzenia dotyczącego bhp na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe, powstaje pytanie:

• czy „szczególny” charakter regulacji dającej prawo do 10 minutowych przerw wyłącza automatycznie prawo do 5 minutowej (dodatkowej) w takim przypadku przerwy?

Przepisy nie rozstrzygają powyższego dylematu, tym bardziej, że mamy w omawianej sytuacji do czynienia z aktami równorzędnymi – rozporządzeniami. Należy jednak odwołać się do pewnej logiki w celu ustalenia prawa do 10 czy 15 minut przerwy.

Otóż przepis rozporządzenia w sprawie bhp na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe nakazuje udzielanie co najmniej 5 minutowej przerwy – po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Z przepisów rozporządzenia w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży wynika, że świadczenie pracy przy komputerze ograniczone jest do 50 minut, po których to powinna nastąpić 10 minutowa przerwa w pracy wliczana do czasu pacy. Tym samym pracownica nie ma prawnej (legalnej) możliwości przepracowania pełnej godziny pracy przy komputerze, która by uprawniała ją do 5 minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy.