Zawiadomienie PIP oraz prokuratury o wypadku przy pracy pracownika tymczasowego

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
14.08.2018AKTUALNE

Wypadek przy pracy nie zawsze jest wyłączną sprawą miedzy pracodawcą a pracownikiem poszkodowanym. W przypadku wypadków ciężkich, śmiertelnych oraz zbiorowych przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek dokonania niezwłocznego zawiadomienia PIP oraz prokuratury. Sprawa komplikuje się w przypadku zatrudnienia pracownika tymczasowego. Rolą pracodawcy użytkownika jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku. Czy na pracodawcy użytkowniku ciąży również prawny obowiązek zawiadomienia o zdarzeniu?

Wypadek przy pracy jako zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, mające związek z pracą, wywołujące uraz lub śmierć pracownika może być kwalifikowany w kategoriach wypadku ciężkiego, zbiorowego, śmiertelnego lub wypadku, który ze względu na skalę obrażeń, jakich doznał pracownik nie będzie w powyższym zakresie kwalifikowany.

Ostateczna prawna kwalifikacja wypadku przy pracy dokonywana jest w ramach przeprowadzonego postępowania powypadkowego, ale już na etapie początkowym – po uzyskaniu informacji o zdarzeniu – rolą pracodawcy jest podjęcie decyzji, czy wypadek kwalifikuje się do uznania go za ciężki, zbiorowy lub śmiertelny.

Jak wiadomo, stan zdrowia poszkodowanego może się zmieniać po wypadku – przykładowo wypadek ciężki może przerodzić się w śmiertelny. Jednak już we wstępnej fazie ustaleń trzeba decydować, czy skutek wypadku jest ciężki, śmiertelny albo czy uczestniczyły w nim przynajmniej dwie osoby. Taka wstępna ocena zdarzenie jest niezbędna dla prawidłowego wypełnienia obowiązku informacyjnego względem prokuratury oraz PIP.

Czy pracodawca użytkownik zawiadamia prokuraturę

W przypadku gdy wypadkowi ulega pracownik zatrudniony przez pracodawcę w sposób bezpośredni zgłoszenie wypadku do właściwych instytucji nie jest specjalnie problematyczne. Inaczej to wygląda w przypadku zatrudnienia tymczasowego. W przypadku zatrudnienia tymczasowego występują nie dwa a trzy podmioty. Wygląda to tak, że pracownik tymczasowy jest zatrudniany przez agencję pracy tymczasowej, następnie jest kierowany do danego pracodawcy – pracodawcy użytkownika, który jest podmiotem, na rzecz którego praca jest wykonywana. Mimo że pracownik tymczasowy nie może wykonywać pracy szczególnie niebezpiecznej, wypadek z jego udziałem jest jak najbardziej możliwy. Analogicznie jak w przypadku pozostałych pracowników może to być wypadek ciężki, zbiorowy lub śmiertelny. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku leży w gestii pracodawcy użytkownika co wynika bezpośrednio z przepisów ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Pytanie, czy w gestii pracodawcy użytkownika jest również zawiadomienie prokuratury oraz PIP, gdy zdarzenie może być kwalifikowane w kategoriach wypadku ciężkiego, śmiertelnego lub zbiorowego. Rozstrzygniecie powyższej wątpliwości ma niezwykle ważne znaczenie praktyczne, ponieważ niezawiadomienie o wypadku, tam gdzie jest to wymagane, może być oceniane nie tylko w kategoriach wykroczenia, ale też przestępstwa.

Zakres pojęcia „ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku”

Odnosząc się do powyższej wątpliwości należy zauważyć, że przepisy regulujące problematykę wypadkową nie zawierają precyzyjnej definicji legalnej pojęcia „ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku”. Można przyjąć, że zakres tego pojęcia powinien być oceniany przez pryzmat czynności podejmowanych przez zespół powypadkowy, o których mowa w § 7 rozporządzenia w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. W katalogu działań zawartych w przywołanym przepisie nie ma mowy o czynności, jaką jest zawiadomienie instytucji zewnętrznych o wypadku. Warto przy okazji przypomnieć, że przepisy zobowiązują bezpośrednio pracodawcę, a nie zespół powypadkowy do zawiadomienia PIP oraz prokuratury o zdarzeniu. Kto zatem w świetle powyższych zasad ma obowiązek zawiadomić o wypadku pracownika tymczasowego?

Trzymając się dosłownie przepisów i uwzględniając fakt, że formalnym pracodawcą pracownika tymczasowego jest agencja pracy można przyjąć, że to na niej będzie spoczywał obowiązek zgłoszenia wypadku – niezależnie od tego, że ustalanie okoliczności i przyczyn wypadku będzie prowadził zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę użytkownika. Obowiązek związany z zawiadomieniem o wypadku powinien być wypełniony niezwłocznie, jak tylko pracodawca użytkownik przekaże agencji pracy tymczasowej informację o zdarzeniu.

Istotną dla praktyki wątpliwością jest możliwość przekazania obowiązku informacyjnego w przypadku wypadku przy pracy pracodawcy, którego zespół powypadkowy będzie prowadził postępowanie w sprawie ustaleń okoliczności i przyczyn zdarzenia. Wydaje się, że taka możliwość jak najbardziej istnieje. Jednak takie ustalenia powinny zapaść w formie pisemnej przed rozpoczęciem przez pracownika tymczasowego pracy na rzecz pracodawcy użytkownika. Warto więc zadbać o precyzyjne uregulowanie kwestii zawiadomienia o wypadku, co jest w interesie zarówno pracodawcy użytkownika, jak i agencji pracy tymczasowej. Nie można bowiem w praktyce wykluczyć przypadku, w którym obowiązek powiadomienia PIP i prokuratury nie zostanie zupełnie zrealizowany. Pracodawca użytkownik może bowiem uznać, że czynność ta nie mieści się w zakresie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy i dotyczy bezpośredniego pracodawcy. Agencja natomiast może stać na stanowisku, że rolą pracodawcy użytkownika jest wypełnienie wszystkich obowiązków powypadkowych, a nie tylko tych związanych bezpośrednio z ustalaniem okoliczności i przyczyn zdarzenia.

Autor: 

Sebastian Kryczka

prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.