Ocena ryzyka zawodowego i opis stanowiska pracy konserwatora urządzeń chłodniczych

Jeżeli ocena ryzyka ma dotyczyć konserwatora sprzętu chłodniczego, to osoba dokonująca oceny musi wiedzieć:

• jakie urządzenia chłodnicze wchodzą w zakres czynności konserwacyjnych (lodówki, zamrażarki domowe, sklepowe, gastronomiczne czy instalacje chłodni magazynowych lub chłodni technologicznych, np. w zakładach mięsnych czy przetwórstwa rolno- spożywczego, w tym tunele zamrażalnicze),
• czy praca wykonywana jest w zakładzie przemysłowym, w punkcie napraw, remontów urządzeń czy u klienta,
• jaki jest zakres prac – podzespoły mechaniczne, elektryczne, ciśnieniowe,
• czy konserwator wykonuje prace lutowania, spawania,
• z jakim czynnikiem chłodniczym konserwator będzie miał do czynienia: gazy obojętne dla człowieka czy np. amoniak.

Podstawowymi miejscami wykonywania pracy przez konserwatora urządzeń chłodniczych to pomieszczenia komór chłodniczych oraz maszynowni i aparatowni, a także pomieszczenia warsztatu. Zakres czynności konserwatora dotyczy zespołów mechanicznych i elektrycznych, bez lutowania i spawania. Prace konserwacyjne mogą dotyczyć: lokalizacji
i likwidowania przecieków czynnika chłodniczego, naprawę elementów instalacji chłodniczej (zbiornik ciśnieniowy rurociąg), naprawy sprężarki z jej osprzętem, prób, sprawdzania i regulacji układów sterowania i zespołów poddanych naprawie.

Opis stanowiska jest ustosunkowaniem się do każdego z wcześniej wymienionych parametrów charakteryzujących stanowisko pracy.

Natomiast typowe zagrożenia na takim stanowisku pracy, to:

• takie same lub podobne jak dla:
• ślusarza używającego narządzi ręcznych z napędem i bez napędu wykonującego prace bezpośrednio przy urządzeniach jak również prace warsztatowe,
• elektromontera wykonującego prace konserwacyjne układów elektrycznych maszyn i urządzeń produkcyjnych,
• pożar i wybuch (amoniak),
• kontakt z czynnikami chemicznymi: amoniak w stanie ciekłym i gazowym oraz oleje, smary,
• transport ręczny materiałów, przedmiotów,
• posadowienie stanowiska na poziomie różnym od poziomu otoczenia (prace na wysokości – konstrukcje, instalacje, itp.),
• poruszanie się po mokrych, śliskich powierzchniach,
• kontakt z będącymi w ruchu środkami transportu,
• kontakt z ruchomymi częściami urządzeń,
• kontakt z nieruchomymi elementami wyposażenia chłodni,
• kontakt z elementami o bardzo niskiej temperaturze i temperaturze wysokiej,
• przebywanie w pomieszczeniu o bardzo niskiej temperaturze,
• kontakt z czynnikiem pod ciśnieniem różnym od ciśnienia atmosferycznego,
• hałas,
• drgania mechaniczne.

Stosowane (przykładowe) środki ochrony indywidualnej - używane w zależności od wykonywanych prac:

• ochrony oczu,
• odzież (w tym rękawice i obuwie z podeszwą antypoślizgową) chroniąca przed poparzeniem chemicznym (amoniak),
• rękawice chroniące przed niską i wysoka temperaturą,
• ochrony dróg oddechowych: maska (pełna) z filtrem zabezpieczającym przed oddziaływaniem amoniaku
  (aparat oddechowy),
• odzież ocieplana: kamizelka, bluza i kalesony, kurtka, itp.

Inne środki profilaktyczne to:

• okresowe szkolenia i badania lekarskie,
• stosowanie narzędzi nieiskrzących,
• zakaz palenia tytoniu i używania otartego ognia,
• instalacje sygnalizacyjne, stałe i przenośne urządzenia ppoż.,
• apteczka pierwszej pomocy,
• instrukcje: obsługi technicznej i konserwacji instalacji chłodniczej, obsługi i konserwacji sprężarek oraz wentylatorów, udzielania pierwszej pomocy, bezpieczeństwa pożarowego,
• zakładowy regulamin pracy.

Dalsze postępowanie wynika z ogólnych zasad oceny ryzyka zawodowego i dotyczy określenia:

• jakie mogą być maksymalne niekorzystne skutki zdrowotne dla pracownika pochodzące od poszczególnych zagrożeń,
• jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych (na podstawie statystyk wypadków
  i chorób, zdarzeń potencjalnie wypadkowych i awarii, czasu przebywaniu w zagrożeniu oraz stosowanych zabezpieczeń
  - z uwzględnieniem ich skuteczności).

Następnie wg przyjętej metody oceny ryzyka zawodowego należy oszacować ryzyko zawodowe wynikające
z poszczególnych zagrożeń oraz określić czy i jakie należy podjąć działania w celu zmniejszenia poziomu tego ryzyka.

Dokonując oceny ryzyka zawodowego konserwatora urządzeń chłodniczych wskazane jest zapoznanie się z aktami prawnymi zawartymi w podstawie prawnej, a także z następującymi Polskimi Normami:

• PN-N-18002:2000. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
  Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.
• PN-EN 1050:1996 „Maszyny. Bezpieczeństwo. Zasady oceniania ryzyka”.
• PN-M-04614:1994. Chłodnictwo. Czynniki ziębnicze. Wymagania.
• PN-EN 378–4:2002/A1:2004 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 4: Obsługa, konserwacja, naprawa i odzysk.
• PN-EN 378–3:2002/A1:2004 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony oerodowiska. Część: Usytuowanie instalacji i ochrona osobista.
• PN-EN 378–2:2002/Ap1:2005 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 2: Projektowanie, budowanie, sprawdzanie, znakowanie i dokumentowanie.