Propozycja nowej ustawowej definicji wypadku przy pracy rolniczej

Wychodząc naprzeciw problemom rolników ministerstwo rolnictwa przygotowało projekt zmian w przepisach ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 277 ze zm.). Projektowane zmiany mają na celu uregulowanie kwestii związanych z zabezpieczeniem społecznym pomocników rolnika przy zbiorach w gospodarstwie rolnym. Obecnie nagminne jest stosowanie przy pracach w rolnictwie umów o dzieło, które nie odpowiadają charakterowi pracy osób zatrudnionych przy zbiorach i nie są oskładkowane. Dlatego też resort rolnictwa proponuje przyjęcie zryczałtowanej formy oskładkowania co pozwoli przede wszystkim na obniżenie kosztów pracy oraz znaczne ograniczenie obowiązków rolnika o charakterze administracyjnym.

Pomysłem resortu rolnictwa jest wprowadzenie, nowego rodzaju umowy cywilno-prawnej, umowy o pomocy przy zbiorach w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Umowa o pomocy przy zbiorach będzie stosowana w przypadku pomocy świadczonej przy zbiorach, która obejmuje czynności bezpośrednio związane ze zbiorem owoców i warzyw, jak i późniejszym ich sortowaniem i przygotowaniem do sprzedaży.

Umowa o pomocy przy zbiorach będzie zawierana na okres nie dłuższy niż 90 dni w ciągu roku kalendarzowego. Rolnik, w którego gospodarstwie pomocnik będzie wykonywał czynności określone w umowie o pomocy przy zbiorach, zobowiązany będzie do opłacania za niego składki na ubezpieczenie:

• wypadkowe,
• chorobowe i
• macierzyńskie.

Jednak pomocnik rolnika będzie podlegał temu ubezpieczeniu tylko przez okres 90 dni w roku kalendarzowym, a zatem okres opłacania składki na to ubezpieczenie będzie krótki, a ryzyko ulegnięcia wypadkowi proporcjonalnie większe w stosunku do osób stale pracujących w gospodarstwie rolnym, chociażby ze względu na brak doświadczenia w tym zakresie.

Właśnie z powyższego powodu, jak czytam w uzasadnieniu do projektu, wysokość składki będzie odpowiadać trzykrotności kwoty ustalonej w sposób określony w art. 7 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, przy takim samym zakresie przysługujących świadczeń z tego ubezpieczenia. Składka będzie opłacana jednorazowo za cały okres trwania umowy o pomocy przy zbiorach.

Aby ułatwić i usprawnić kwestie związane z ubezpieczeniem pomocników rolnika, ze względu na krótki okres świadczenia pomocy, rolnik będzie zobowiązany:

• zgłaszać ich do ubezpieczenia w ciągu 3 dni od dnia zawarcia umowy o pomocy przy zbiorach
• opłacać jednorazowo składkę za cały okres na który zawarto umowę o pomocy przy zbiorach w ciągu 3 dni od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia.

Rolnik będzie opłacał również składkę zdrowotną za pomocnika rolnika.

W przypadku zwiększenia wysokości miesięcznej składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, w okresie podlegania temu ubezpieczeniu, rolnik będzie zobowiązany bez wezwania, do dopłaty różnicy w wysokości składki na ubezpieczenie za pomocnika rolnika.

Jeśli okres, na który zawarto umowę nie obejmuje pełnych miesięcy, zastosowanie będzie miała reguła określona w art. 8 ust. 2a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, zgodnie z która wysokość składki oblicza się proporcjonalnie do liczby dni podlegania temu ubezpieczeniu. Oznacza to, że za pomocnika składka będzie opłacana proporcjonalnie do liczby dni, na które została zawarta umowa o pomocy przy zbiorach.

W projektowanej ustawie zaproponowana została nowa definicja wypadku przy pracy rolniczej, która będzie miała zastosowanie do pomocnika rolnika, który będzie uprawniony do jednorazowego odszkodowania w przypadku gdy doszłoby do wypadku w gospodarstwie w związku z wykonywaniem czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach na terenie gospodarstwa rolnego.

Proponowana treść nowej definicji wypadku przy pracy rolniczej odnosząca się do osoby pomocnika rolnika:

„art. 11 ust. 1a. W przypadku pomocnika rolnika za wypadek przy pracy rolniczej uznaje się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania przez pomocnika rolnika czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach, o której mowa w art. 91a (nowy przepis nowego rozdziału 7a Umowa o pomocy przy zbiorach).”

Projektowana ustawa, wychodząca naprzeciw postulatom środowiska rolniczego, obecnie podlega konsultacjom społecznym.

Źródło: uzasadnienie projektu