Zasady bhp przy pracy na wysokości z wykorzystaniem drabin

Do pracy na wysokości mogą być wykorzystywane drabiny jako stanowiska robocze jedynie w warunkach, w których wykorzystanie innego, bardziej bezpiecznego sprzętu nie jest uzasadnione lub możliwe. Jednak w takich sytuacjach należy pamiętać o przestrzeganiu przepisów i zasad bhp. Zatem, co należy mieć na uwadze wykonując i zlecając prace na wysokości z użyciem drabin? Oto kilka wskazówek.
Istnieją prace, które można wykonać tylko przy użyciu drabin, bowiem z powodu niskiego poziomu ryzyka bądź krótkotrwałego wykorzystania innego sprzętu uzasadnione jest wykorzystanie właśnie drabiny. Mogą również zaistnieć okoliczności, których pracodawca nie może zmienić i w których wykorzystanie innego sprzętu niż drabiny jest niemożliwe. Na przykład w celu zamontowania oprawy oświetleniowej w wąskim korytarzu należy użyć drabiny, a nie rusztowania, którego nie będzie można w tych warunkach zmontować.
Jednak wykonując prace na drabinach należy pamiętać o przestrzeganiu przepisów i zasad bhp. Pamiętać powinni o tym zarówno pracownik wykonujący prace, jak również osoba ją nadzorująca oraz organizator takiej pracy.
Podstawowe zasady bhp przy użyciu drabin
Drabiny:
- muszą być tak ustawione, aby zapewnić ich stateczność w trakcie użytkowania (np. zabronione jest stawianie drabiny na beczkach, pudłach w celu powiększenia jej zasięgu),
- przenośne mają opierać się na stabilnym, trwałym, posiadającym odpowiednie wymiary, nieruchomym podłożu w taki sposób, aby szczeble pozostawały w pozycji poziomej oraz były zabezpieczone przed przemieszczaniem, zanim będą użytkowane,
- zawieszane muszą być zaczepione w bezpieczny sposób, tak aby zapobiec (z wyjątkiem drabin linowych) ich przemieszczaniu lub bujaniu (np. poprzez przywiązanie za pomocą pasów),
- używane jako środki dostępu muszą być dostatecznie długie, tak aby wystarczająco wystawały ponad platformę dostępu, chyba że zostały zastosowane inne środki zapewniające pewne uchwycenie poręczy,
- wieloczęściowe łączone lub wysuwane mają być używane w taki sposób, aby zapobiec przemieszczaniu się ich różnych części względem siebie (ruchome części powinny mieć zabezpieczenia, blokady przed nadmiernym wysunięciem),
- przejezdne przed ich użyciem należy unieruchomić (np. za pomocą hamulca).
Drabiny muszą być używane w następujący sposób:
- przez cały czas musi być zapewniona możliwość bezpiecznego uchwycenia poręczy i wsparcia pracowników (należy tak dobrać długość drabiny do konkretnej pracy, aby można było pracować nie wyżej niż na czwartym szczeblu, licząc od góry, pozwoli to na trzymanie się boków drabiny),
- jeśli ładunek ma zostać ręcznie przeniesiony na drabinie, nie może to przeszkadzać pracownikowi w bezpiecznym trzymaniu się poręczy,
- przenośne drabiny należy zabezpieczyć przed przemieszczaniem się w trakcie ich użytkowania za pomocą urządzeń przeciwpoślizgowych przy górnych lub dolnych końcach podłużnic albo poprzez inne rozwiązania o równoważnej skuteczności, np. poprzez zastosowanie stabilizatorów, stopek, wiązań.
Drabina przystawna, wykorzystywana jako tymczasowe dojście do stanowisk pracy, powinna wystawać ponad powierzchnię, na którą prowadzi, co najmniej 0,75 m, a kąt jej nachylenia powinien wynosić od 65 do 75 stopni. Większy kąt może spowodować ześlizgnięcie się drabiny.
Drabina bez pałąków, której długość przekracza 4 m, przed podniesieniem lub zamontowaniem ma być wyposażona w prowadnicę pionową, umożliwiającą założenie urządzenia samohamownego, połączonego z linką bezpieczeństwa szelek bezpieczeństwa.
Zakaz stosowania drabin
Przy używaniu drabin przenośnych niedopuszczalne jest:
- stosowanie drabin uszkodzonych (np. z wyłamanymi lub pękniętymi szczeblami i podłużnicami),
- używanie drabiny jako drogi stałego transportu, a także do przenoszenia ciężarów o masie powyżej 10 kg,
- stosowanie drabiny niezgodnie z przeznaczeniem,
- użytkowanie drabiny rozstawnej jako przystawnej,
- ustawianie drabiny na niestabilnym podłożu, np. bloczkach, cegłach,
- opieranie drabiny przystawnej o śliskie płaszczyzny, o obiekty lekkie lub wywrotne albo o stosy materiałów niezapewniające stabilności drabiny czy np. słupy, okna,
- stawianie drabiny przed zamkniętymi drzwiami, jeżeli nie są one zamknięte na klucz od strony ustawionej drabiny,
- ustawianie drabin w bezpośrednim sąsiedztwie maszyny i innych urządzeń – w sposób stwarzający zagrożenie dla pracowników używających drabiny.
- Nigdy nie należy używać drabiny drewnianej sporządzonej we własnym zakresie z rozciętych na pół żerdzi.
- Nie wolno posługiwać się drabiną drewnianą ze szczeblami przybitymi do podłużnic.
- Nie można malować drabiny drewnianej farbą kryjącą, gdyż farba taka niepotrzebnie osłania ewentualne uszkodzenia drabiny.
Przy pracach budowlanych z użyciem drabin należy przestrzegać następujących wymagań:
- dopuszcza się wykonywanie robót malarskich przy użyciu drabin rozstawnych tylko do wysokości nieprzekraczającej 4 m od poziomu podłogi,
- wykonywanie robót murarskich i tynkarskich z drabin przystawnych jest zabronione,
- roboty ciesielskie z drabin można wykonywać wyłącznie do wysokości 3 m,
- w czasie zakładania stężeń montażowych, wykonywania robót spawalniczych, odczepiania elementów prefabrykowanych z zawiesi i betonowania styków należy stosować wyłącznie pomosty montażowe lub drabiny rozstawne.
Waldemar Klucha
specjalista ds. bhp
Mgr inż. budownictwa lądowego, absolwent Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Łódzkiej. Główny specjalista ds. bhp, specjalista ds. ochrony ppoż. w firmie doradztwa z zakresu prawa i ochrony pracy SEKA SA
Poradnia 48 Portalu BHP
Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.

Popularne
Badania kontrolne w trakcie zwolnienia lekarskiego »
Zmiany w medycynie pracy od 2025 r.: Dodatkowe profilaktyczne badania lekarskie pracowników. »
Ile minut trwa przerwa w pracy pracownicy w ciąży pracującej przy komputerze? »
Wskazówki, jak przechowywać butle z gazami? »
Rodzaje pracy: praca fizyczna a praca umysłowa »

Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.