Home Office nie zwalnia z obowiązku przestrzegania zasad i przepisów bhp
Praca wykonywana zdalnie poza siedzibą pracodawcy czy jego jednostką organizacyjną, taką jak oddział czy filia staje się coraz bardziej popularna. Kodeks pracy reguluje telepracę, jednak w powszechnym użyciu funkcjonuje coś co określa się pojęciem home office. Można odnieść wrażenie, że część pracodawców celowo posługuje się pojęciem home office uznając to jako organizację pracy, w ramach której techniczne bezpieczeństwo pracy nie jest kwestią szczególnie istotną. Czy tak jest faktycznie?
Tam gdzie jest wykonywana praca niewymagająca współdziałania w jednym miejscu i czasie wielu osób, a wyniki pracy mogą być przesyłane zdalnie aż prosi się o wykonywanie zadań poza siedzibą pracodawcy. Przepisy Kodeksu pracy dają możliwość wykonywania pracy zdalnej, określanej mianem telepracy.
Telepraca polega na regularnym w wykonywaniu pracy poza zakładem pracy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Pracownik, który pracuje w powyższych warunkach i przekazuje pracodawcy wyniki pracy w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej jest telepracownikiem.
Telepraca mimo dużej elastyczności musi być wykonywana w określonych ramach organizacyjnych – w tym z zachowaniem właściwych przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Nie jest to bowiem alternatywna względem stosunku pracy forma zatrudnienia.
Telepraca jest to w dalszym ciągu praca wykonywana na podstawie umowy o pracę opierającej się na konstrukcji stosunku pracy ze wszystkimi tego konsekwencjami, w tym w zakresie bhp.
Obok ugruntowanego i legalnego w przepisach prawa pracy pojęcia telepracy, coraz częściej mówi się o organizowaniu pracy w ramach home office. Coraz częściej mam wrażenie, że pojęcie home office w tym zatrudnianie pracowników w ramach home office ma na celu stworzenie wrażenia, że jest to zupełnie niezależna organizacyjnie forma zatrudnienia – niezależna od stosunku pracy, telepracy oraz wzajemnych praw i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Przykładem mogą być wątpliwości jednego pracodawcy, który uznał iż w przypadku zatrudnienia w ramach home office, ale na podstawie stosunku pracy, zbędne są formalności związane z badaniami lekarskimi, szkoleniami, oceną ryzyka zawodowego czy właściwą organizacją komputerowego stanowiska pracy.
Niezależnie od przeświadczenia niektórych pracodawców w kwestii braku podstaw do stosowania wszystkich lub części przepisów bhp względem pracowników zatrudnionych w ramach home office, należy kategorycznie podkreślić, iż wykonywanie pracy zdalnej z domu – nawet nie spełniającej bezpośrednio definicji telepracy, przykładowo z uwagi na brak wymaganej regularności – wiąże się z szeregiem obowiązków z zakresu bhp względem osób zatrudnionych.
Nie można absolutnie uznać, że skoro coś co określa się mianem home office jest w przepisach prawa pracy nie uregulowane, to istnieje możliwość dowolnego unormowania tej kwestii, w tym w zakresie bhp przez pracodawcę zatrudniającego pracowników świadczących pracę zdalną.
Uwzględniając brak szczególnych regulacji w prawie pracy odnoszących się do pojęcia home office, w tym braku definicji legalnej takiego sposobu organizowania pracy, należy przyjąć, że w przypadku takiej organizacji pracy trzeba odwołać się do przepisów regulujących pracę w formie telepracy. Nawet w przypadku gdy pracownik pracujący w ramach home office nie wykonuje zdalnej pracy w sposób regularny.
Przyjęcie, iż zatrudnienie na podstawie stosunku pracy w ramach home office daje pracodawcy pełną swobodę w zakresie ustalenia organizacji i porządku w procesie pracy spowoduje, iż pierwsza kontrola inspektora pracy skończy się na wydaniu szeregu decyzji nakazowych, w tym możliwą odpowiedzialnością za wykroczenia przeciwko prawom pracownika w zakresie bezpiecznych warunków pracy.
Sebastian Kryczka
Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.
Powiązane treści
Poradnia 48 Portalu BHP
Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.

Popularne
Badania kontrolne w trakcie zwolnienia lekarskiego »
Zmiany w medycynie pracy od 2025 r.: Dodatkowe profilaktyczne badania lekarskie pracowników. »
Ile minut trwa przerwa w pracy pracownicy w ciąży pracującej przy komputerze? »
Wskazówki, jak przechowywać butle z gazami? »
Rodzaje pracy: praca fizyczna a praca umysłowa »

Bądź codziennie na bieżąco ze zmianami w branży BHP, dzięki aplikacji stworzonej przez najlepszych Ekspertów.