Nowe zasady ochrony przed upałem – plany na przyszłość

Temperatura stanowi jeden z parametrów mikroklimatu występującego na stanowisku pracy. Właściwy komfort cieplny ma bezpośrednie przełożenie na samopoczucie pracownika, jak i na wydajność oraz jakość świadczonej pracy, nie mówiąc już o bezpieczeństwie jej realizacji.

Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHP reguluje problematykę ogrzewania i wentylacji, wskazując że w pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania). Przepisy określają temperatury minimalne, ale nie określają temperatur maksymalnych, w jakich praca może być wykonywana, których np. przekroczenie uprawniałoby pracowników do powstrzymania się od pracy.

Problematyka temperatur w miejscu pracy jest w ostatnim czasie przedmiotem dyskusji. Z inicjatywy Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej rozpoczęły się prace przygotowawcze, których celem jest uregulowanie pracy w wysokich temperaturach. 30 lipca 2024 r. w siedzibie Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego odbyło się spotkanie poświęcone temu zagadnieniu. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele CIOP, MRPiPS, IMP im. prof. J. Nofera, jak i PIP.

Zauważono, że zmiany klimatyczne powodują, iż ochrona przed wysoką temperaturą w miejscu pracy staje się koniecznością. Obowiązujące przepisy nie są odpowiednie do panujących warunków klimatycznych.

Powyższa inicjatywa jest bardzo istotna ponieważ od lat podnosi się argument, że w krajowych przepisach brak uregulowania kwestii wysokich temperatur w miejscu pracy. Dzięki nowym przepisom inspektor pracy będzie miał realne możliwości (podstawę prawną), aby przeciwdziałać zagrożeniu dla zdrowia pracownika, które może wynikać z wysokiej temperatury.

Przyjęto założenie, zgodnie z którym nowe przepisy mają znaleźć się w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Znowelizowany zostanie rozdział trzeci poświęcony ogrzewaniu i wentylacji, który obecnie reguluje wyłącznie kwestie wspomnianych temperatur minimalnych.

Czas pokaże co z powyższej inicjatywy ostatecznie wyjdzie. Nie można wykluczyć, że przepisy wprowadzą obowiązek zapewnienia temperatur maksymalnych nie określając jednocześnie, w jaki sposób pracodawcy powinni to zrealizować – nie wskazując na przykładowy katalog urządzeń czy rozwiązań technicznych. Oczywiście zapewnienie temperatur nie wyższych, niż te które będą wynikały z przepisów, będzie wymagało od pracodawców podjęcia stosownych inicjatyw oraz poniesienia nie małych kosztów. Być może będzie to opierało się na prostym założeniu, że skoro pracodawca musi ponosić koszty zapewnienia temperatury minimalnej, to również w celu ochrony zdrowia i życia pracujących będzie musiał ponosić koszty zapewnienia temperatury nie wyższej niż, ta która będzie w przepisach uregulowana.

Jeżeli nowe przepisy wejdą w życie, będą podlegały weryfikacji przez inspektorów PIP, a nieprawidłowości będą regulowane w drodze decyzji administracyjnych. Należy przyjąć, że będą to decyzje terminowe, a nie nakazy z rygorem natychmiastowej wykonalności w zakresie wstrzymania pracy do czasu zapewnienia rozwiązań zapewniających wymaganą temperaturę maksymalną.

Oczywiście należy spodziewać się okresu przejściowego dla pracodawców, aby mieli oni czas na właściwe przygotowanie rozwiązań organizacyjnych oraz technicznych mających na celu zapewnienie temperatury nie wyższej niż maksymalna.