Zapewnienie minimalnej temperatury w miejscu pracy bezwzględnym obowiązkiem pracodawcy  

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Obowiązki te wynikają nie tylko z przepisów kluczowego źródła prawa pracy, jakim jest Kodeks pracy, ale również przepisów wykonawczych. Należy pamiętać, że to pracodawca ponosi ryzyko prowadzonej działalności w szczególności ryzyko techniczne oraz organizacyjne. Tym samym to pracodawcę obciążają koszty w zakresie zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. W żadnym razie nie mogą być one przerzucane na pracownika.

Właściwe warunki pracy to nie tylko, w zależności od konkretnego przypadku:

• środki ochrony indywidualnej,

• odzież i obuwie robocze czy

• stanowisko komputerowe urządzone zgodnie z wymaganiami bhp oraz ergonomii.

W pomieszczenia, w których odbywa się praca, powinna być zapewniona również właściwa temperatura. 

Właściwa temperatura w miejscu pracy to taka, która jest odpowiednia względem rodzaju wykonywanej pracy. Tak, aby zapewniała odpowiednie warunki do metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania. Temperatura w pomieszczeniach pracy nie powinna być niższa niż 14°C, chyba że względy technologiczne nie pozwalają na zapewnienie takiej temperatury w miejscu pracy. Natomiast w pomieszczeniach pracy, w których wykonywana jest lekka praca fizyczna, jak również w pomieszczeniach biurowych pracodawca ma obowiązek zapewnić temperaturę nie niższą niż 18°C.

Zapewnienie właściwej temperatury w pomieszczeniach pracy jest przedmiotem kontroli inspektorów pracy w sezonie zimowym. Mimo iż z przepisów ustawy o PIP to nie wynika, inspektorzy mają prawo posłużyć się termometrem w celu zweryfikowania czy rzeczywiście w pomieszczeniu pracy panuje wymagana temperatura.

Jeżeli okaże się, że temperatura odbiega od wartości błędu pomiarowego urządzenia stosowanego przez inspektora — na niekorzyść pracowników, wówczas inspektor opisze problem w protokole pokontrolnym. Oczywiście pracodawca do takiego protokołu będzie miał prawo wnieść zastrzeżenia. 

Ostateczna wersja protokołu kontroli zawierająca opis nieprawidłowości związanych z zapewnieniem właściwej temperatury w pomieszczeniach i miejscu pracy będzie podstawą do wydania nakazu administracyjnego.

Możliwa treść nakazu:

– „zapewnić temperaturę nie niższą od temperatury minimalnej wynikającej z rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp”.

Nie należy się spodziewać, że będzie to nakaz obarczony rygorem natychmiastowej wykonalności.  Wyjątkiem będzie oczywiście sytuacja, w której temperatura w pracy skrajnie odbiega od wymaganej. Jeżeli taka sytuacja by się zdarzyła, inspektor wyda ustny nakaz wstrzymania prac w pomieszczeniu, w którym temperatura rażąco odbiega od temperatur wskazanych w przepisach.

Częstą praktyką jest wnoszenie odwołania od nakazu inspektora zobowiązującego pracodawcę do zapewnienia temperatury minimalnej w pomieszczeniach pracy. W takim przypadku powstaje pytanie:

- czy pracodawca ma prawo wnieść odwołanie do okręgowego inspektora pracy, argumentując, że ze względów ekonomicznych nie jest w stanie zapewnić temperatury na właściwym poziomie?

Niestety okręgowy inspektor pracy jako organ odwoławczy, nie uwzględni takiego argumentu odwołania, które będzie opierało się na przedstawionej wyżej przesłance ekonomicznej. W żadnym razie nie ma możliwości zapewnienia odstępstwa od zapewnienia temperatur minimalnych w pracy. Oczywiście za wspomnianym wyjątkiem, kiedy względy technologiczne nie pozwalają na zapewnienie takiej temperatur. Oczywiście okręgowy inspektor pracy przyjmie do wiadomości argumentację pracodawcy, w postaci przykładowo problemów finansowych przekładających się na trudności z zapewnieniem temperatury wymagane w pomieszczeniach pracy. Jednak jedyne co będzie mógł zrobić to utrzymać w mocy wcześniejszy nakaz inspektora.