Planowane zmiany w przepisach dotyczących mobbingu a rola PIP

Mobbing, choć nie jest bezpośrednio uregulowany w przepisach BHP, znacząco wpływa na bezpieczeństwo i higienę pracy. Nie można mówić o bezpiecznych warunkach pracy, jeśli w danym zakładzie zjawisko mobbingu występuje regularnie. Szczególnie istotne jest to w przypadku firm pracujących w trybie zmianowym, także nocnym.

W ostatnim czasie pojawiły się propozycje zmian w przepisach dotyczących mobbingu, które mają na celu wzmocnienie roli Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) w tym obszarze. Jednym z kluczowych założeń jest wprowadzenie obowiązkowych procedur antymobbingowych u pracodawców. Brak takich procedur mógłby być traktowany jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Zgodnie z aktualnymi przepisami, mobbing to działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Z uwagi na trudności w interpretacji tej definicji, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje jej uproszczenie, aby była bardziej zrozumiała dla pracowników, pracodawców oraz inspektorów PIP. Przypadki „mobbingu” są często sygnalizowane w skargach kierowanych do PIP. Analiza skarg wskazuje, że osoby skarżące niewłaściwie rozumieją pojęcie mobbingu. Często jako mobbing skarżący traktowali zachowania wynikające raczej z braku kultury osobistej, nieprzestrzegania zasad współżycia społecznego, a także zdarzenia o charakterze jednorazowym lub sporadycznym.

Każdy pracodawca, niezależnie od wielkości firmy i jej struktury, ma obowiązek zapewnić pracownikom nie tylko bezpieczne i higieniczne warunki pracy, ale także środowisko wolne od mobbingu. Wprowadzenie obowiązkowych procedur antymobbingowych będzie kluczowym elementem nowych regulacji. Działania te mogą obejmować m.in. szkolenia z zakresu przeciwdziałania mobbingowi, wdrożenie polityki antymobbingowej oraz stworzenie mechanizmów zgłaszania incydentów. Dobrym pomysłem jest również uwzględnienie mobbingu jako jednego z ważnych zagrożeń psychospołecznych w ramach oceny ryzyka zawodowego.

Państwowa Inspekcja Pracy zyska nowe uprawnienia w zakresie kontroli przeciwdziałania mobbingowi. Inspektorzy PIP podczas kontroli będą mogli m.in. przeprowadzać anonimowe ankiety badające atmosferę w firmie oraz analizować wprowadzone przez pracodawcę procedury antymobbingowe.

Pracodawcy powinni już teraz podjąć kroki mające na celu dostosowanie się do planowanych zmian. Warto:

• Przygotować i wdrożyć procedury antymobbingowe.

• Przeprowadzić szkolenia z zakresu przeciwdziałania mobbingowi.

• Monitorować atmosferę w firmie i podejmować działania zapobiegawcze.

• Uwzględnić kwestie mobbingu jako zagrożenie psychospołeczne w ocenie ryzyka zawodowego.